آیا مذهب می‌تواند روی رفتار جوانان مؤثر باشد؟

جواب مثبت است. بلی مذهب قادر به چنین کاری می باشد. بیش از 60 درصد تمام دانش آموزان ایالات متحده امریکا عقیده دارند که مذهب برای آنها بسیار مهم، جالب و دلچسب است. از این تعداد بیش از نصف آنها به طور متمادی در جلسات مذهبی هفتگی شرکت دارند، بنا به گزارش Child Trends که یک سازمان بزرگ و مستقل غیرسیاسی برای تحقیق و مطالعه می باشد. این سازمان در تحقیقات ادعا می کند که متعلق بودن به یک گروه مذهبی تأثیر مثبت قابل ملاحظه ای روی اخلاق اجتماعی نوجوانان دارد. بر اساس این تحقیقات به یافته های زیر دست پیدا کرده اند:

1. شرکت مستمر در جلسات مذهبی باعث مصرف کمتر الکل و مواد مخدر و دیر ظاهر شدن تحریکات جنسی در مقایسه با نوجوانانی که غیرمذهبی هستند، می شود.

2. نوجوانانی که مذهبی هستند نسبتاً تمایل بیشتری به کمک به همنوع خویش دارند. به احتمال زیاد این ناشی از درس های دینی و فرصت های شرکت و کمک در مراسم مذهبی بوده است.

3. احتمال به وجود آمدن مشکل اخلاقی و روانی مانند بدخُلقی و ناسازگاری در نوجوانانی که والدینی مذهبی دارند کمتر است.

4. همچنین میزان مسئولیت اجتماعی کودکانی که والدین مذهبی دارند به صورت قابل ملاحظه ای بیشتر می باشد.

5. سازمان های مذهبی می توانند نقش قابل ملاحظه ای را بازی کنند و نوجوانان را تشویق به کمک های روحی و احساساتی در اجتماع نمایند. محلاتی که بیشتر مذهبی هستند معمولاً کمتر با مشکلات کودکان فراری و دزدی های کوچک و مواد مخدر مواجه هستند.

در این مقاله به علت اهمیت زیاد مواد مخدر در ایجاد ناهنجاریهای نوجوانان توضیحات بیشتری داده می شود که عبارتند از:

گرس، حشیش و ماری جوانا

معمولاً کسانی که به هروئین یا تریاک معتاد می شوند، در مراحل اولیه از گرس استفاده می کنند. مصرف این ماده باعث ناهنجاریهای روانی و فیزیکی و اعتیاد می شود. شاگردانی که از این مواد استفاده می کنند قدرت یادگیری کمتری دارند. این مواد روی مغز ایجاد عارضه ای به نام THC می کند و پس از مدتی ایجاد افسردگی می کند و همچنین مانع اثر دارو و درمان می شود و تنها پس از گذر 3 تا 6 ماه از بدن خارج می شود. متأسفانه مصرف این مواد در ریه های نوجوانان ایجاد ماده سیاهی به نام قیر می کند. این مواد 3 تا 4 برابر سیگار در ریه ها قیر ایجاد می نماید. والدین عزیز باید توجه کنند که سن شروع مصرف مواد در انتاریو از 8 تا 9 سالگی است. تنها راه کنترل رفتاردرمانی و گفتاردرمانی است. در ضمن باید توجه داشت که تنها راه ترک این ماده، اراده خود شخص و مشاوره با متخصص می باشد. ناهنجاریهای خانوادگی در بچه هایی که به صورت Single parent بزرگ می شوند بیشتر است. اعتبار خانواده، نداشتن الگوی صحیح رفتاری در خانواده، اختلافات خانوادگی و نداشتن اتکاری روحی در خانواده، همه و همه از عوامل مهم اعتیاد می باشند.

مکانیسم اثر مذهب درمانی و سایر تئوری های یادگیری

آیا مذهب مزیتی بر روش های دیگر تئوریهای یادگیری دارد؟

1. در تئوری های یادگیری که از طریق روش هایی مانند پاداش و تنبیه با استفاده از روش های تئوریسین معروف روسی به نام پاولوف و روش پروفسور اسکینر و آقای مازلو و سایرین انجام می شود، در صورت عدم تکرار از قدرت یادگیری کاسته شده و به تدریج محو می شود، زیرا یادگیری از سطح قشر مغز و به صورت سطحی یا Concrete است و به صورت انتزاعی یا Abstractive.

2. در تئوریهای مذهبی پاداش و تنبیه جنبه معنوی و Abstractive دارد و بسیار محکم و ادامه دار است، زیرا روش های مذهبی چنان قدرتی در مغز قشری و در مغز داخلی و نواحی سیستم لیمبیک Limbic System ایجاد می کند و وارد متابولیسم سلول های نورون مغز که سلول های میکروسکوپیک هستند شده، حک و ضبط می شوند. حتی دیده شده است که این اعتقادات از طریق مواد شیمیایی، انتقال دهنده های دوپامین و نوراترانسمیتر در دور و نزدیک شدن اتصالات سیناپسی (محل تلاقی دو عصب) مؤثر است که امروزه توسط دستگاه های بسیار پیچیده و ارزشمند مانند دستگاهی به نام Functional MRI و PET Scan قابل اندازه گیری و مشاهده است.

خلاصه آنکه

به قول حافظ:

در اندرون من خسته دل ندانم کیست
که من خموشم و او در فغان و در غوغاست

امیدوارم جوانان با استفاده از مذهب و معنویت درمانی به تقویت این کودک درونی یا Inner child کوشش نمایند تا انسان هایی درست و با ایمان تحویل این جهان پُر آشوب نماییم. چون تنها راه نجات بشریت از جهل و تاریکی پرورش چنین نوجوانانی است که هدفمند باشند و به معنای زندگی که همانا نجات بشریت و رسیدن به ذات احدیت است موفق گردند. به قول مولانا که شاعری بی نظیر در طول تاریخ بشریت بوده است، تنها راه موفقیت انسان را رسیدن به رشد و کمال مطلوب می داند:

هر زمان نو می شود دنیای ما
بی خبر از نو شدن اندر بقاء